بسمه تعالی شأنه
امام سجاد علیه السلام:
وَ عَمِّرْنِى مَا کَانَ عُمُرِى بِذْلَةً فِى طَاعَتِکَ، فَإِذَا کَانَ عُمُرِى مَرْتَعاً لِلشَّیْطَانِ فَاقْبِضْنِى إِلَیْکَ قَبْلَ أَنْ یَسْبِقَ مَقْتُکَ إِلَیَّ، أَوْ یَسْتَحْکِمَ غَضَبُکَ عَلَیَّ.
ترجمه روایت
[خداوندا] تا زمانی که عمر من در راه طاعت و بندگی تو مصرف می شود، به من عمر عنایت فرما! بنابراین زمانی که ایام عمر و زندگانی من، مَرتَع و چراگاه شیطان شد، جانم بستان و مرا نزد خودت ببر، پیش از آن که بغض و دشمنی تو به من برسد و نزد تو منفور بشوم و یا اینکه خشم و غضب تو بر من، حتمی و یقینی بشود.
تجزیه و ترکیب
عَمِّرْنِى = فعل امر + فاعلش [أنت مقدر] + نون وقایه +مفعول به و محلا منصوب
مَا = حرف مصدریه زمانیه - به همراه صله اش، جانشین ظرف زمان محذوف است و محلا منصوب
کَانَ = فعل ناقصه
عُمُرِى = اسم «کان» و تقدیرا مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور
بِذْلَةً = خبر «کان» و منصوب
فِى = حرف جار
طَاعَتِکَ = مجرور به حرف جار + مضاف إلیه و محلا مجرور
جمله بعد از تأویل به مصدر
👈 «عَمِّرْنِى مُدَّةَ کَونِ عُمُرِى بِذْلَةً فِى طَاعَتِکَ»
فَإِذَا = حرف عطف + ادات شرط زمانی (مانند «حیثما» و «أیّانَ»)، ظرف زمان و محلا منصوب [عاملش شرطش است (اختلافی)]
کَانَ = فعل ناقصه
عُمُرِى = اسم «کان» و مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور
مَرْتَعاً = خبر «کان» و منصوب
لِلشَّیْطَانِ = جار و مجرور، متعلق به «مَرْتَعاً»
جمله «کَانَ عُمُرِى مَرْتَعا لِلشَّیْطَانِ» جمله شرط است و مضاف إلیها، محلا مجرور
فَاقْبِضْنِى = فاء جواب شرط + فعل امر + فاعلش [أنت مقدر] + نون وقایه +مفعول به و محلا منصوب
إِلَیْکَ = جار و مجرور، متعلق به «اقْبِضْنِى»
قَبْلَ = مفعول فیه و منصوب
أَنْ = حرف ناصبه مصدریه
یَسْبِقَ = فعل مضارع منصوب به سبب «أن» ناصبه
مَقْتُکَ = فاعل «یَسْبِقَ» و مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور
إِلَیَّ = جار و مجرور، متعلق به «یَسْبِقَ»
أَوْ = حرف عطف
یَسْتَحْکِمَ = عطف به «یَسْبِقَ»
غَضَبُکَ = فاعل «یَسْتَحْکِمَ» و مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور
عَلَیَّ = جار و مجرور، متعلق به «یَسْتَحْکِمَ»
جمله «اقْبِضْنِى إِلَیْکَ قَبْلَ أَنْ یَسْبِقَ مَقْتُکَ إِلَیَّ، أَوْ یَسْتَحْکِمَ غَضَبُکَ عَلَیَّ» جمله جواب شرط است ولی مجزوم نیست زیرا «إذا» ادات غیر جازم است.
📚 صحیفه سجادیه - بخشی از دعای بیستم؛ معروف به دعای مکارم الاخلاق.
شرح این قسمت از کلام نورانی امام سجاد علیه السلام توسط آیت الله مصباح یزدی حفظه الله تعالی
سلام. می بخشید تجزیه ترکیب کامل این دعا رو از کجا میشه پیدا کرد؟ کلا منابعی رو میشناسید برای تجزیه ترکیب صحیفه، نهج البلاغه. احادیث و .... ؟