بسمه تعالی شأنه

امام سجاد علیه السلام (در دعای ابوحمزه ثُمالی):

وَ أَعْلَمُ .... وَ أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَةِ. 

ترجمه روایت

امام سجاد علیه السلام در دعای ابوحمزه ثُمالی می‌فرماید:

و می‌دانم .... و [می‌دانم] کسی که به سوی تو سفر می‌کند، راهش نزدیک است [و سریع می‌رسد].

تجزیه و ترکیب روایت

وَ = حرف عطف (به حسب ما قبل)

أَعْلَمُ = فعل مضارع مرفوع + فاعلش «أنا» مستتر.

وَ = حرف عطف

أَنَّ = حرف مشبهة بالفعل.

الرَّاحِلَ = اسم «أنّ» و منصوب. 

إِلَیْکَ = جار و مجرور متعلق به «الرَّاحِلَ».

قَرِیبُ = خبر «أنّ» و مرفوع.

الْمَسَافَةِ = مضاف إلیه و مجرور.

• عبارت «أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَةِ» تأویل به مفرد می‌رود و عطف به مفعولٌ به «أَعْلَمُ» در جملات قبل می‌شود و محلا منصوب.

توضیح حدیث

خداوند مهربان، در دسترس و نزدیک است، برای رسیدن به او نیازی به طی کردن مسافت و پشت سر گذاشتن جاده و کوه و دشت و دمن نیست؛ اگر قصد رسیدن به خدا را داریم، خودش فرموده که مرا صدا بزنید و با من مناجات کنید؛ «وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِى عَنِّى فَإِنِّى قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَان؛ وقتی بندگانم درباره‌ی من از تو می‌پرسند، از قول من بگو: «نزدیکم من! همیشه هم، دعای دعاکننده را وقتی فقط مرا بخواند، سریع جواب می‌دهم.»» (بقره/186)

برای دیدن توضیحات بیشتر اینجا کلیک کنید.

 دریافت عکس (کم حجم)

 دریافت عکس با کیفیت

منبع حدیث

📚  الإقبال بالأعمال الحسنة (ط - الحدیثة)؛ ج1؛ ص158.

https://lib.eshia.ir/71423/1/158

📚  بحار الأنوار (ط دار الاحیاء التراث)؛ ج‏95؛ ص83.

https://lib.eshia.ir/71860/95/83

بسمه تعالی شأنه 

امام سجاد علیه السلام:

وَ عَمِّرْنِى مَا کَانَ عُمُرِى بِذْلَةً فِى طَاعَتِکَ، فَإِذَا کَانَ عُمُرِى مَرْتَعاً لِلشَّیْطَانِ فَاقْبِضْنِى إِلَیْکَ قَبْلَ أَنْ یَسْبِقَ مَقْتُکَ إِلَیَّ، أَوْ یَسْتَحْکِمَ غَضَبُکَ عَلَیَّ.

ترجمه روایت 

[خداوندا] تا زمانی که عمر من در راه طاعت و بندگی تو مصرف می شود، به من عمر عنایت فرما! بنابراین زمانی که ایام عمر و زندگانی من، مَرتَع و چراگاه شیطان شد، جانم بستان و مرا نزد خودت ببر، پیش از آن که بغض و دشمنی تو به من برسد و نزد تو منفور بشوم و یا اینکه خشم و غضب تو بر من، حتمی و یقینی بشود. 

تجزیه و ترکیب

عَمِّرْنِى = فعل امر + فاعلش [أنت مقدر] + نون وقایه +مفعول به و محلا منصوب 

مَا = حرف مصدریه زمانیه - به همراه صله اش، جانشین ظرف زمان محذوف است و محلا منصوب 

کَانَ = فعل ناقصه 

عُمُرِى = اسم «کان» و تقدیرا مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور 

بِذْلَةً = خبر «کان» و منصوب 

فِى = حرف جار

طَاعَتِکَ = مجرور به حرف جار + مضاف إلیه و محلا مجرور 

جمله بعد از تأویل به مصدر 

👈  «عَمِّرْنِى مُدَّةَ کَونِ عُمُرِى بِذْلَةً فِى طَاعَتِکَ» 

فَإِذَا = حرف عطف + ادات شرط زمانی (مانند «حیثما» و «أیّانَ»)، ظرف زمان و محلا منصوب [عاملش شرطش است (اختلافی)] 

کَانَ = فعل ناقصه 

عُمُرِى = اسم «کان» و مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور 

مَرْتَعاً = خبر «کان» و منصوب 

لِلشَّیْطَانِ = جار و مجرور، متعلق به «مَرْتَعاً» 

جمله «کَانَ عُمُرِى مَرْتَعا لِلشَّیْطَانِ» جمله شرط است و مضاف إلیها، محلا مجرور 

فَاقْبِضْنِى = فاء جواب شرط + فعل امر + فاعلش [أنت مقدر] + نون وقایه +مفعول به و محلا منصوب

إِلَیْکَ = جار و مجرور، متعلق به «اقْبِضْنِى» 

قَبْلَ = مفعول فیه و منصوب 

أَنْ = حرف ناصبه مصدریه 

یَسْبِقَ = فعل مضارع منصوب به سبب «أن» ناصبه 

مَقْتُکَ = فاعل «یَسْبِقَ» و مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور 

إِلَیَّ = جار و مجرور، متعلق به «یَسْبِقَ» 

أَوْ = حرف عطف 

یَسْتَحْکِمَ = عطف به «یَسْبِقَ» 

غَضَبُکَ = فاعل «یَسْتَحْکِمَ» و مرفوع + مضاف إلیه و محلا مجرور 

عَلَیَّ = جار و مجرور، متعلق به «یَسْتَحْکِمَ»

جمله «اقْبِضْنِى إِلَیْکَ قَبْلَ أَنْ یَسْبِقَ مَقْتُکَ إِلَیَّ، أَوْ یَسْتَحْکِمَ غَضَبُکَ عَلَیَّ» جمله جواب شرط است ولی مجزوم نیست زیرا «إذا» ادات غیر جازم است. 

📚 صحیفه سجادیه - بخشی از دعای بیستم؛ معروف به دعای مکارم الاخلاق. 

شرح این قسمت از کلام نورانی امام سجاد علیه السلام توسط آیت الله مصباح یزدی حفظه الله تعالی